Hemelsblauwe knotsslak-complex

Lengte

Max. ca. 20 mm.

Complex bestaat uit

De twee in Nederland waargenomen soorten: Hemelsblauwe- Trinchesia caerulaea en Vijfbandige knotsslak T. cuanensis. Raadpleeg de desbetreffende soortenpagina's voor gedetailleerde beschrijvingen, trends en verspreidingsgegevens van de afzonderlijke soorten.

Opmerking

Door de variabele kleurpatronen en moeilijk herkenbare karakteristieke kenmerken zijn alleen zeer karakteristieke exemplaren die verzameld zijn of op gedetailleerde foto’s van elkaar te onderscheiden. Onderwater is dat nagenoeg onmogelijk. Zie ook de afzonderlijke soortpagina's van de twee soorten. Alle niet met zekerheid, tot op de soort, gedetermineerde knotsslakken met een blauwe band op de cerata kunnen geregistreerd worden als behorende tot het Hemelsblauwe knotsslak-complex. Voor deze naam is gekozen omdat de Hemelsblauwe knotsslak T. caerulaea als eerste soort al in 1804 wetenschappelijk is beschreven.

Te verwarren met

Slakken met de karakteristieke blauwe band op de cerata zijn onmiskenbaar. Soms is deze band zeer bleek of zelfs afwezig. Deze slakken kunnen verward worden met andere kleine soorten knots- of knuppelslakken: Fionoidea.

Algemene kenmerken

Complex van twee soorten kleine, slanke zeenaaktslakken uit het geslacht Trinchesia, met een brede blauwe band in de bovenste helft van de cerata. Lengte tot circa 20 mm. De hoeken aan de voorzijde van de voet weinig tot enigszins afgerond, driehoekig of spits uitstekend. Dit kenmerk is in het veld of op foto's zelden goed waar te nemen. De gladde enigszins spitse cerata staan in tot 12 transversale rijen, met tot 6 cerata per rij, per zijde. De rhinoforen zijn opvallend lang, tot 2,5 keer de lengte van de koptentakels.

Kleur

Lichaam, kop, koptentakels en rhinoforen op de kop zijn wit tot lichtgroen. Met variabele patronen van oranje, zwarte en blauwe banden op de bovenste helft van de cerata. De onderste helft van de cerata is wit, lichtgroen, grijzig tot zwart. Vaak met talloze hele kleine witachtige tot lichtgele puntjes over het gehele lichaam en alle uitsteeksels.

Eieren

Een kleine maar ook stevige platte band die, vastgehecht op de zijkant, in een linksgedraaide spiraal met 1-3 windingen, vaak op de prooi wordt afgezet. Het eiersnoer is gevuld met 300 tot meer dan 1000 witte embryo's. Alleen eiersnoeren aangetroffen bij met zekerheid gedetermineerde slakken kunnen als behorende tot die soort worden geregistreerd. Alle andere waarnemingen van eiersnoeren kunnen worden geregistreerd als behorende tot het Hemelsblauwe knotsslak-complex. Mogelijke zijn de eiersnoeren van de Hemelsblauwe knotsslak T. caerulaea iets langer en met net iets meer windingen (2-3) dan de eiersnoeren van de Vijfbandige knotsslak- T. cuanensis , met 1-1.5 winding.

Prooi

Hydropoliepen, Hydrozoa: diverse soorten hydropoliepen van het geslacht Sertularella, e.a. hydropoliepsoorten zoals Haringgraat, Halecium halecinum, Gekromde zeeborstel, Hydrallmania falcata en soorten uit het geslacht Eudendrium.

Endo- en Ectoparasieten

Er zijn momenteel nog geen bevestigde, geregistreerde Nederlandse waarnemingen bekend van copepode parasieten, op of in deze soorten.

Seizoenstrend

Er zijn onvoldoende Nederlandse gegevens/waarnemingen om een trend te analyseren. Sinds 2012 zijn slakken behorende tot de soorten van het complex in Nederland jaarlijks van maart t/m november aangetroffen, maar ze zijn mogelijk gedurende een langere periode aanwezig. Op de locaties waar de soorten worden aangetroffen worden zelden in de winter monitoringsactiviteiten verricht. Elders in Europa worden de soorten van dit complex gedurende het gehele jaar waargenomen. Zie de soortspecifieke informatie op de pagina's van de individuele soorten van dit complex.

Verspreiding in Nederland

Vanaf 2012 worden de soorten van het complex in Nederlandse kustwateren jaarlijks, maar op slechts weinig locaties aangetroffen. Uitsluitend bekend van de Zuidwestelijke Oosterschelde en de Noordzee, bij de Kop van Walcheren waar slakken uit dit complex lokaal, schaars tot soms algemeen aanwezig kunnen zijn. Geen waarnemingen van de andere wateren van de Zeeuwse Delta, Waddenzee of aangespoeld op de Noordzeestranden. Zie de soortspecifieke informatie op de pagina's van de individuele soorten van dit complex.

Verspreiding in Europa en wereldwijd

Zie de soortspecifieke informatie op de pagina's van de individuele soorten van dit complex: Hemelsblauwe- Trinchesia caerulaea en Vijfbandige knotsslak T. cuanensis.

Complexen van soorten zijn niet opgenomen in het World Record of Marine Species